Книги автора: Юсиф Везир Чеменземинли

Vətənin taleyi haqqında mühüm tarixi keçidlərdə Azərbaycan xalqının qarşısına çıxan «Olum, ya ölüm» məsələləri barədə dərin düşüncələri Y.V.Çəmənzəminlinin XVIII əsrin böyük sənətkarı və dövlət xadimi Moll Pınah Vaqifin adıyla bağlı olan «İki od arasında» romanında yüksək bədii sənətkarlıqla, həqiqətə güzəştsiz sədaqətlə əksini tapıb. Bu roman Azərbaycan ədəbiyyatının qızıl fonduna daxil olub.

Kiyеv təhsil illərinin müşahidələrindən dоğan “Studеntlər” rоmanı Y.V.Çəmənzəminlinin ictimai fikir mеydanında söylədiyi öz sözü, öz mülahizələri olub. Roman geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulub.

“Qumarbazın arvadı” toplusunda XX əsrin tanınmış qələm ustalarından olan Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin müxtəlif illərdə yazdığı hekayələr toplanıb. Bu hekayələrdə yazıçı öz əsrinin dəqiq müşahidə etdiyi ən xarakterik tiplərini, hadisələrini, dəyişikliklərini əks etdirdiyindən oxuduqca özünüzü o mühitin və dövrün içində hiss edəcəksiniz.

“Qızlar bulağı” Yusif Vəzir Çəmənzəminli yaradıcılığında xüsusi yer tutur. “Nağıl içində nağıl” motivini xatırladan əsər Çoponun həyatının üç fərqli dövrünü əhatə edir. Çopo bütün həyatı boyu sanki dönüb-dolaşıb “Qızlar bulağı” ətrafında fırlanır. Çoponun mühafizəkarlıqdan kənar, azad mühiti eyni zamanda Azərbaycan milli kimliyini də ifadə edir. Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin repressiya qurbanına çevrilməsinin əsas səbəblərindən biri kimi göstərilən bu roman günümüzdə də aktuallığını qoruyur.

Şəhər darvazasının ağzında bir aslan heykəli var idi.Bu, Həmədanınhimayəçisidir.Bunun üzərinə oturub, şəhərin saraylarına, atəşgədələrinə, qüllələrinə, bağ-bağçalarına son dəfə olaraq tamaşa etməyə başladım.Bu əsnada aslanın arxa tərəfində gözümə bir xoruz dəydi. Ağ və gözəl xoruz idi. Bu xoruzu tanıyıb heyrət etdim, Jinduqtun idi, üç gün əvvəl itmişdi. Xoruza yanaşdım, heç də ürkməyərək qucağıma atıldı. Bağrıma basdım, bərabərcə yola düşdük…

Qarabağ, onun timsalında bütöv Vətən, doğma diyarın azadlığı böyük Azərbaycan yazıçısı Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin yaradıcılığından qırmızı xəttlə keçir. Ədibin 1937-ci ildə qələmə aldığı və ilk dəfə 1964-cü ildə «Qan içində» adı ilə işıq üzü görən «iki od arasında» romanı da məhz bu mövzudadır. Vətəni dərin məhebbətlə sevən Y.V.Çəmənzəminli Qarabağ xanlığının tarixindən bəhs edən əsərini təsadüfən «iki od arasında» adlandırmamışdır, Bununla o, xalqını iki böyük qonşu dövlətlərin – Rusiya ilə iranın məngənəsində qaldığına, bundan ciddi ziyan çəkdiyinə işarə etmişdir. Romanın əsas qəhrəmanlarından biri böyük söz ustadı M.P.Vaqifdir. Lakin müəllif M.P.Vaqifi yalnız gözellikdən ilham alan şair kimi səciyyələndirməmiş, həm də onun eşikağası vəzifəsində xanlıqda mühüm mövqe tutan mahir bir siyasətçi, diplomat obrazını yaratmışdır.

Bu romandakı hadisələr Qarbağ xanlığı ətrafında cərəyan edir. Əsərdə Azərbaycanın uzun illər boyunca iki qonşu dövlətin – Rusiya və İranın məngənəsi arasında qalmasından danışılır.

“XAN” nəşriyyatının “Xatirə ədəbiyyatı” silsiləsindən təqdim etdiyi dördüncü kitab Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin xatirələrini əhatə edir. Kitabda onun “Bir cavanın dəftəri” və “Həyatımın iyirmi ili” xatirələri dərc olunub. Çəmənzəminli birinci əsəri hekayə kimi qələmə alsa da, əsərin qəhrəmanı özüdür. Bu kitabda siz Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi olan Yusif Vəzirin Kiyevdə oxumağa gedənə qədər həyatının bir çox dönəmləri haqqında müfəssəl məlumatlar əldə edə biləcəksiniz.

“Qumarbazın arvadı” toplusunda XX əsrin tanınmış qələm ustalarından olan Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin müxtəlif illərdə yazdığı hekayələr toplanıb. Bu hekayələrdə yazıçı öz əsrinin dəqiq müşahidə etdiyi ən xarakterik tiplərini, hadisələrini, dəyişikliklərini əks etdirdiyindən oxuduqca özünüzü o mühitin və dövrün içində hiss edəcəksiniz.

Bu romandakı hadisələr Qarbağ xanlığı ətrafında cərəyan edir. Əsərdə Azərbaycanın uzun illər boyunca iki qonşu dövlətin – Rusiya və İranın məngənəsi arasında qalmasından danışılır.

İstеdadlı nasir, milli ədəbiyyatmızda tariхi rоman janrının qüdrətli yaradıcılarından biri, hеkayə ustası, dramaturq, publisist, alim, fоlklоr tədqiqatçısı, maraqlı хatirələr müəllifi, pеdaqоq, ictimai хadim və bütün bu müхtəlif cəhətlərin ümumi nəticəsi оlan yüksək ziyalı anlayışını ömrü bоyu şərəflə daşıyan Yusif Vəzir Çəmənzəminli zəngin və mürəkkəb bir həyat yоlu kеçmiş, gördüklərini, yaşadıqlarını, düşündüklərini parlaq bədii bоyalarla əks еtdirməklə ədəbiyyat tariхimizdə həmişə yaşayacaq qiymətli bir irs qоyub gеtmişdir. Kitaba Yusif Vəzirin ədəbi irsindən hеkayə, nağıl və publisistik nümunələr daxil edilmişdir. Kitabı oxuduqca, qələmə alınan bütün əsərlərdə yazıçının sənətkarlıq хüsusiyyətlərini aydın görmək mümkündür.

Kiyеv təhsil illərinin müşahidələrindən dоğan “Studеntlər” rоmanı Y.V.Çəmənzəminlinin ictimai fikir mеydanında söylədiyi öz sözü, öz mülahizələri olub. Roman geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulub.

Vətənin taleyi haqqında mühüm tarixi keçidlərdə Azərbaycan xalqının qarşısına çıxan «Olum, ya ölüm» məsələləri barədə dərin düşüncələri Y.V.Çəmənzəminlinin XVIII əsrin böyük sənətkarı və dövlət xadimi Moll Pınah Vaqifin adıyla bağlı olan «İki od arasında» romanında yüksək bədii sənətkarlıqla, həqiqətə güzəştsiz sədaqətlə əksini tapıb. Bu roman Azərbaycan ədəbiyyatının qızıl fonduna daxil olub.

“Qızlar bulağı” Yusif Vəzir Çəmənzəminli yaradıcılığında xüsusi yer tutur. “Nağıl içində nağıl” motivini xatırladan əsər Çoponun həyatının üç fərqli dövrünü əhatə edir. Çopo bütün həyatı boyu sanki dönüb-dolaşıb “Qızlar bulağı” ətrafında fırlanır. Çoponun mühafizəkarlıqdan kənar, azad mühiti eyni zamanda Azərbaycan milli kimliyini də ifadə edir. Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin repressiya qurbanına çevrilməsinin əsas səbəblərindən biri kimi göstərilən bu roman günümüzdə də aktuallığını qoruyur.