Книги автора: Народное творчество (Фольклор)

Məktəbyaşlı uşaqlar, eləcə də geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulan “Altun Kitab”ın bu nəşrində şifahi xalq ədəbiyyatının ən geniş yayılmış növlərindən olan bayatılar toplanmışdır.

Bu kitaba dünya xalqlarının pritçalarını, müxtəlif dini təlimləri, eləcə də lətifələri, Molla Nəsrəddin haqqında rəvayətləri sintez etməsi ilə məşhurlaşan yazıçı Entoni de Mellonun topladığı müdrik hekayətlər toplanıb.

Azərbaycan xalq dastanları içərisində elələri var ki, qəhrəmanlıqla məhəbbətin birləşdirilməsi, uzlaşdırılması yolu ilə yaradılmışdır. Təqdim olunan cildə daxil edilmiş, xalq içərisində sevilib geniş yayılan “Əsli və Kərəm”, “Abbas və Gülgəz”, “Seydi və Pəri”, “Məhəmməd və Güləndəm”, “Leyli və Məcnun” və s. dastanlar bu qəbildəndir. Azərbaycan xalq dastanları içərisində elələri var ki, qəhrəmanlıqla məhəbbətin birləşdirilməsi, uzlaşdırılması yolu ilə yaradılmışdır. Təqdim olunan cildə daxil edilmiş, xalq içərisində sevilib geniş yayılan “Əsli və Kərəm”, “Abbas və Gülgəz”, “Seydi və Pəri”, “Məhəmməd və Güləndəm”, “Leyli və Məcnun” və s. dastanlar bu qəbildəndir.

“Azərbaycan nağılları” silsiləsində xalqımızın qədim dünyagörüşü, ümumiləşdirilmiş qəhrəman obrazları, ibrətamiz əhvalatlar, xeyirlə şərin əbədi-əzəli mübarizəsi və s. kimi mövzulara rast gələ bilərsiniz. Bu kitabda «„Torpağın nağılı“», «„Loğmanla şəyirdinin nağılı“», «„Yoxsul qocayla vəzirin nağılı“», «„Yaxşılığa yaxşılıq“» və «„Tacir oğlunun nağılı“» nağılları yer alıb.

“Azərbaycan nağılları” silsiləsində xalqımızın qədim dünyagörüşü, ümumiləşdirilmiş qəhrəman obrazları, ibrətamiz əhvalatlar, xeyirlə şərin əbədi-əzəli mübarizəsi və s. kimi mövzulara rast gələ bilərsiniz. Bu kitabda «Daşdəmirin nağılı» yer alıb.

“Azərbaycan nağılları” silsiləsində xalqımızın qədim dünyagörüşü, ümumiləşdirilmiş qəhrəman obrazları, ibrətamiz əhvalatlar, xeyirlə şərin əbədi-əzəli mübarizəsi və s. kimi mövzulara rast gələ bilərsiniz. Bu kitabda «Təpəgözün nağılı», «Çil Madyanın nağılı», «Qara atın nağılı» və «Əmir ilə şah qızının nağılı» nağılları yer alıb.

“Azərbaycan nağılları” silsiləsində xalqımızın qədim dünyagörüşü, ümumiləşdirilmiş qəhrəman obrazları, ibrətamiz əhvalatlar, xeyirlə şərin əbədi-əzəli mübarizəsi və s. kimi mövzulara rast gələ bilərsiniz. Bu kitabda «„Ləlin nağılı“», «„Balıqlar padşahı ilə Yaqubun nağılı“» və «„Ağ quşun nağılı“» yer alıb.

“Azərbaycan nağılları” silsiləsində xalqımızın qədim dünyagörüşü, ümumiləşdirilmiş qəhrəman obrazları, ibrətamiz əhvalatlar, xeyirlə şərin əbədi-əzəli mübarizəsi və s. kimi mövzulara rast gələ bilərsiniz. Bu kitabda «Məlikməmmədin nağılı» və «Güloğlanın nağılı» yer alıb.

“Azərbaycan nağılları” silsiləsində xalqımızın qədim dünyagörüşü, ümumiləşdirilmiş qəhrəman obrazları, ibrətamiz əhvalatlar, xeyirlə şərin əbədi-əzəli mübarizəsi və s. kimi mövzulara rast gələ bilərsiniz. Bu kitabda «Göyçək Fatmanın nağılı», «Pəri xanımın nağılı» və «Ağıllı qocanın nağılı» yer alıb.

“Azərbaycan nağılları” silsiləsində xalqımızın qədim dünyagörüşü, ümumiləşdirilmiş qəhrəman obrazları, ibrətamiz əhvalatlar, xeyirlə şərin əbədi-əzəli mübarizəsi və s. kimi mövzulara rast gələ bilərsiniz. Bu kitabda «Günəşin nağılı», «Göyərçin və qarışqanın nağılı», «Hiyləgər keçinin nağılı», «Tülkü, tülkü, tünbəki» və «Hatəm və qoyun dərisinə girmiş qurdun nağılı» yer alıb.

“Azərbaycan nağılları” silsiləsində xalqımızın qədim dünyagörüşü, ümumiləşdirilmiş qəhrəman obrazları, ibrətamiz əhvalatlar, xeyirlə şərin əbədi-əzəli mübarizəsi və s. kimi mövzulara rast gələ bilərsiniz. Bu kitabda «Bostançı və Şah Abbas» və «Həsən Qara və Şah Abbas» nağılları yer alıb.

“Azərbaycan dastanları”nın bu cildinə müasir dastanlardan şair Nəbi Kəlbəcərlinin “Dilsuz və Xəzangül”ü, Aşıq Əli Köçəsgərlinin “Şahzadə Bəhrəm”i ilə “Fərhad və Şirin”i, şair Novruzun “Sam şahzadə”si, Aşıq Şəmşirin “Şəmşir və Sənubər”i ilə yanaşı, kökünü əsasən xalq dastanlarından alan, folklora xas qədim ənənəni – şifahi yolla yaranma, təkmilləşmə xüsusiyyətlərini yaşadıb-qoruyan “Şahzadə Seyfəlmülük və Bədiəlcamal”, “Mahmudla Nigar”, “Arzı – Qənbər”, “Aşıq Alı” kimi dastan nümunələri daxil edilmişdir. Mövzusu əsasən qəhrəmanlıq, sevgi, vətənpərvərlik olan həmin dastanlar el şairləri və telli saz ustadları tərəfindən yaradılmış olub məclislərdə özünə geniş yer tapmış, sazın, sözün müşayiəti ilə ifa olunaraq maraqla dinlənilmişdir. Bəlli bir qismi fərdi yaradıcılıq məhsulu olaraq meydana çıxan XX əsrin yadigarı bu dastanlar öz səviyyəsi, epizodlarının zənginliyi, süjet xətlərinin rəngarəngliyi, macəralarının maraqlı olması ilə klassik dastanlara nisbətən zəif təsir bağışlasa da, məzmunlarının dolğunluğu baxımından onlardan aşağıda dayansa da, klassik dastan irsinin davamı kimi diqqəti cəlb etməkdədir.

Azərbaycan xalq dastanlarının bu cildində əsrlərin sınağından çıxaraq xalqımızın mənəvi aləminin, bədii təfəkkürünün, estetik zövqünün zənginləşməsində müstəsna rol oynamış, mövzuca rəngarəng dastan nümunələri toplanmışdır. Onlardan türk xalqları folklorunda şərəfli yer tutan “Aşıq Qərib”, “Əmrah”, “Şah İsmayıl”, “Səlim şah”, “İrvahım” və b. buna misal ola bilər. Cərəyan edən hadisələrin təbii, inandırıcı və səmimi olmağı ilə seçilən, qədim və çoxvariantlı “Aşıq Qərib” dastanında iki gəncin qarşılıqlı sevgisi, bir-birinə qovuşmaq arzusu böyük ilhamla tərənnüm olunur. Qəhrəmanlıqla məhəbbət motivlərini özündə birləşdirən, qəhrəmanın öz arzusuna yalnız sözün gücü ilə deyil, qılınc gücüylə yetdiyi “Şah İsmayıl” dastanı qədim inam və etiqadlarla səsləşən nağıl elementlərinin zənginliyi ilə diqqəti çəkir. Cilddə gedən digər nümunələrdən – “Səlim şah”, “İrvahım” dastanlarında ailə-əxlaq məsələləri əks etdirilir, hadisələr ailə-məişət çərçivəsində cərəyan edir. Ana dilinin sehrkar gözəlliyi, milli xarakterin ruhu və dərin mahiyyəti təqdim olunan nümunələrdə aydın ifadəsini tapır.

Azərbaycan el ədəbiyyatının ən maraqlı və rəngarəng mövzularla zəngin janrlarından biri dastanlardır. Dastanlarımızda millətin mənliyi, bənzərsizliyi, fəlsəfi və əxlaqi baxışları, dünya görüşü və dünya duyumu əksini tapır, davranışın ən incə psixoloji çalarları açılır, torpağın ətri və rəngləri, dağların əzəməti, meşələrin, çayların, bulaqların sərinliyi, çöllərin, düzlərin genişliyi canlandırılır. Təqdim olunan kitab elin bu şifahi söz sənəti incilərindən – haqq aşığı Qurbani haqqında rəmzi-məcazi səciyyəli “Qurbani”, astral məzmunlu “Tahir və Zöhrə”, Dədə Qorqud dünyası ilə çox yaxından səsləşən “Novruz”, ailə-məişət mövzulu “Alı xan”, eləcə də qəhrəmanlıq dastanlarından məhəbbət dastanlarına keçid təsiri bağışlayan “Lətif şah”, “Şahzadə Əbülfəz” kimi çox sevilən, xalqın duyğu və düşüncələrini, istək və arzularını bütün əlvan yönləriylə tərənnüm edən dastanlar daxil edilmişdir. Geniş yayılan bu dastanlarda elin həyat və mübarizəsi tarixindən, keçmişin şirin və acı təcrübələrindən əldə olunmuş fikir və arzuları əksini tapır. Həmin fikirlərin daşıyıcıları olan dastan qəhrəmanları bir fərd olmaqdan çıxıb yurdun qəhrəmanlığı, gücü, zəkası və insaniyyət timsalına çevrilirlər.

Məktəbyaşlı uşaqlar, eləcə də geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulan “Altun Kitab”ın bu nəşrində şifahi xalq ədəbiyyatının ən geniş yayılmış növlərindən olan bayatılar toplanmışdır.

Məktəbyaşlı uşaqlar, eləcə də geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulan “Altun Kitab”ın bu nəşrində şifahi xalq ədəbiyyatı növü olan əfsanələr verilmişdir.

Məktəbyaşlı uşaqlar, eləcə də geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulan “Altun Kitab”ın bu nəşrində şifahi xalq ədəbiyyat nümunəsi olan tapmacalar oxuculara təqdim edilmişdir.

Salam, əziz dostum! Mən bu nağılları sevərək oxudum. Əminəm, sən də çox bəyənəcəksən. Qurbağalar yanlış yönə baxsa da, bunu heç vaxt bilmədiklərini öyrənəndə güləcək, dənizin nə üçün duzlu olduğunu biləndə heyrətlənəcək, Saburonun bacarığına heyran qalıb, O-Tiyonun halına acıyacaqsan. Nağılların sonunda verilmiş testləri həll etmək, nağıl ağacındakı sualları cavablandırmaq mövzunu daha aydın mənimsəməyə kömək edəcək.

Qədim turk eposunun növbəti nəşrini oxuculara təqdim etməkdən məmnunuq. “Kitabi-Dədə Qorqud” dilimizin, ədəbiyyatımızın, dastan yaradıcılığımızın, ümumiyyətlə mədəniyyətimizin tarixini öyrənməkdə böyük əhəmiyyətə malikdir. Dastanın mətni iki variantda – orijinala tam uyğun və müasir-ləşdirilmiş şəkildə verilir.

Osmanlı imperiyası Dəniz Donanmasının əfsanəvi Baş komandanı, Avropada Barbaros (Kürənsaqqal) adı ilə məşhur olan Xeyrəddin (Xızır) Paşanın (1478-1546) öz dilindən yazılmış və 1965-ci ilə qədər türk dilində nəşr edilməmiş xatirələri sizi türk hərb tarixinin zəngin səhifələrinə götürəcək, bu böyük şəxsiyyətin həyat və fəaliyyəti ilə tanış edəcəkdir.